ایمپلنت دندان چیست؟
درگذشته افراد با از دست دادن دندانهای خود به دنبال راهحلی برای جایگزینی آن بودند، درنتیجه پلها و پروتزهای دندان برای این افراد ساخته شدند. با پیشرفت علم و بهبود خدمات درمانی دندان، ایمپلنتها اختراع شدند. ایمپلنت دندان، جایگزین ریشه دندان میشود، و یکپایه قوی برای دندانهای دائمی و یا قابلجابهجایی هستند و با دندانهای طبیعی شما سازگاری دارند. ایمپلنتها به شکل یک میله باریک از جنس تیتانیوم خالص بوده و با بدن انسان سازگاری دارد. این میله درون استخوان فک قرار داده میشود. امروزه ایمپلنت دندان یک جایگزین مناسب برای دندانهای از دست رفته است. درصورتیکه قصد ایمپلنت (کاشت دندان) را دارید، باید بدانید ایمپلنت پس از قرارگیری در فک، برای ماندگاری بالا نیازمند به فرایندی بسیار صحیح است. علیرغم پیشرفت علم در زمینه مراقبت از دندانها میلیونها ایرانی از دنداندرد، رنج میبرند، بیشتر آسیبهای دندان رایج در بین ایرانیان آسیبهای ناشی از پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال است.
انواع ایمپلنت دندان
دو نوع ایمپلنت دندان وجود دارد: به نام اندوستیال (endosteal) و ساب پریوستیال (subperiosteal).
در تعریف این دو نوع از ایمپلنت میتوان گفت: ایمپلنت اندوسیال روی استخوان قرار میگیرد، ولی ایمپلنت سابپریوسیال روی استخوان آرواره و زیر بافت لثه قرار میگیرد. امروزه از ساب پریوسیال استفاده نمیکنند، بهاینعلت که ایمپلنت سابپریوسیال در بلند مدت نسبت به اندوسیال نتایج ضعیفتری دارد.
شما نباید ایمپلنت کنید اگر:
سابقه شیمیدرمانی یا رادیوتراپی را دارید یا در حال انجام این درمانها هستید، زیرا احتمال درمان کمتری دارید. در موارد خاص پزشکی مانند: پوکی استخوان و بیماریهای مانند آن هنوز اطمینانی حاصل نشده است و نتیجه درمان مشخص نیست.
همچنین برای انجام این جراحی سلامت لثه فرد بسیار حائز اهمیت است، علاوه بر آن قدرت و انسجام استخوانهای فک برای نگهداری از ایمپلنت بسیار مهم است. درصورتیکه مصرفکننده مواد دخانی مانند سیگار و… باشید، ممکن است دندانپزشک از معالجه شما خودداری کند. زیرا امکان موفقیت درمان بسیار کم است. درصورتیکه از داروهایی که مشتقات بیس فسفونات هستند، استفاده میکنید توصیه میشود که از ایمپلنت دندانهای خود خودداری کنید.
مراحل مراقبت و انجام ایمپلنت دندان
پیش از انجام جراحی باید پوسیدگیهای دندان بررسی و رفع شوند. برای قرارگیری ایمپلنت دندان که به کاشت دندان نیز شهرت دارد، حداقل یک جراحی ضروری است و ایمپلنت در فک گذاشته میشود و در چند ماه بعد از جراحی پین تیتانیومی با استخوان فک ادغام میشود و پس از مدتی با اطمینان از ادغام ایمپلنت و استخوان دندان، متخصص معالج میتواند از ایمپلنتها بهعنوان پایه استفاده کند.سپس پروتز دندان را روی آنها نصب کند. توجه کنید متخصصی که برای کاشت دندان انتخاب میکنید، مهارت و تبحر کافی داشته باشد و مراحل ایمپلنت دندان را بهطور کامل طی کند، همچنین در نظر داشته باشید که او از استانداردهایی پیروی کند که توسط مراجع علمی و مراجع قانونی تائید شده باشد.
قبل از عمل چه کارهایی باید انجام شود؟
دندانپزشک شما پیش از انجام هر کاری به شما توضیح میدهد که چگونه برای جراحی آماده شوید. در ابتدا شما میبایست یک پرونده دندانپزشکی، تشکیل دهید، برای تشکیل پرونده، پرسشنامهای راجع به شرایط پزشکی خاص در اختیار شما قرار میگیرد. شما باید پرسشنامه را دقیق و کامل پر کنید. اگر مطلب مهمی وجود دارد که در پرسشنامه نیست، آن را با دندانپزشک معالج خود درمیان بگذارید. میزان موفقیت جراحی با توجه به این مراحل، برای بسیاری از افراد بدون خطر خاصی، بالا خواهد بود. همانطور که گفته شد، قبل از انجام جراحی نیاز است، سلامت لثه و دندانهای مجاور محل قرارگیری ایمپلنت دندان ازنظر وجود هرگونه عفونت و پوسیدگی، بررسی شوند. در صورت وجود هرگونه پوسیدگی و عفونت نیاز است، آن را کاملاً درمان کنید. بعد از اطمینان از سلامت بافت دهانی، دندانپزشک نیاز به یک اسکن رادیوگرافی مخصوص ایمپلنت (اصطلاحاً CBCT یا DVT نامیده میشود) دارد، که توسط مراکز رادیولوژی تخصصی فک و صورت قابل تهیه است، معمولاً این اسکن را به همراه یک CD و یک ریپورت به شما تحویل میدهند.
اسکن دندان قبل از عمل
دندانپزشک به کمک این اسکن، ارتفاع و ضخامت استخوان و نیز موارد مهم دیگر از جمله عبور اعصاب مهم، و سینوسها و… را بررسی میکند، و بهترین سایز و محل قرارگیری ایمپلنت را مشخص میکند. آخرین مسئلهای که مورد بررسی قرار میگیرد، شرایط پزشکی خاص (فشارخون بالا، سابقه سکته قلبی یا مغزی، سابقه پیوند عضو و…) است. گاهی نیاز به افزایش دوز داروهای مصرفی بیمار دیده میشود و در شرایطی که بیمار به دلیل بیماری زمینهای (مانند مشکلات قلبی) تحت نظر پزشک دیگری باشد، میبایست با پزشک مربوطه نیز مشورت شود.
فرآیند عمل چگونه انجام میشود؟
اینکه برای ایمپلنت دندان به چند جراحی نیاز داریم؟ و همچنین پیچیدگی عمل، چگونه خواهد بود؟ به شرایط عمل بستگی دارد. برای مثال ممکن است چند ایمپلنت دندان بهطور همزمان در یک عمل قرار داده شود، بنابراین زمان عمل طولانیتر خواهد شد.
ولی بهطورکلی این عمل، بهصورت زیر انجام میشود: به این صورت که معمولاً تحت یک بیحسی موضعی انجام میشود، در این حال دهان شما کاملاً بیحس میشود، و در حین عمل بیدار هستید. ممکن است برای کاهش اضطرابتان، از یک آرامبخش استفاده کنید تا به شما کمک کند در طول عمل آرام باشید. حال بعد از بیحسی کاملاً لثه دندانپزشک یک برش رو لثه شما زده و یک حفره کوچک در استخوان فک ایجاد میکند، ایمپلنت دندان را درون این حفره قرار میدهند.
مراقبتهای بعد از عمل
ممکن است بعد از انجام ایمپلنت دندان نیاز به استراحت داشته باشید، تا اثر بیحسی تمام شود. بعد از بیحسی موضعی چند ساعت طول خواهد کشید تا دهان و دندان به حالت اول خود بازگردد. بعد از تمام شدن اثر بیحسی ممکن است برای رفع ناراحتی حاصل از داروی بیحسی، نیاز به مسکن داشته باشید. همچنین توجه کنید که معمولاً میتوانید پس از عمل به خانه بازگردید، اما اگر بیهوشی عمومی داشتید، به یک همراه نیاز دارید، تا شما را برای رسیدن به خانه همراهی کند. در ضمن اگر از بیهوشی عمومی استفاده کردید، بهتر است یک دوست یا یکی از آشنایان تا 24 ساعت مراقب شما باشند. بسیار مهم است که حواستان باشد، از غذاهای نرم استفاده کنید و تا زمانی که اثر بیحسی کاملاً برطرف نشده است، از خوردن نوشیدنیهای داغ پرهیز کنید، زیرا ممکن است بدون اینکه متوجه شوید خود را بسوزانید. همچنین باید با استفاده از مسواک و نخ دندان، دندانهای خود را تمیز نگهدارید. ممکن است به مسواک ویژهای نیاز داشته باشید.